Nawyki żywieniowe, zarówno te dobre jak i te złe, dyktują naszym stylem życia i dietą. Chcąc czy nie chcąc, kształtują się one już na samym początku, wraz z rozszerzaniem diety u dzieci i pozostają z nimi na długie lata. Często są również przyczyną zaburzeń odżywiania, a zmiana tych złych przyzwyczajeń w dorosłym życiu nie jest tak prosta, jak mogłoby się to wydawać.

Dlatego bardzo ważne jest budowanie dobrych nawyków żywieniowych  dzieci już od pierwszych miesięcy życia, co pozwoli na utrzymanie zdrowia i odporności, a także w przyszłości uchroni dzieci przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi i zaburzeniami odżywiania. Jak zadbać o zdrowe podejście do jedzenia i nie budować złych nawyków żywieniowych u dzieci?

Złe nawyki żywieniowe, które są głęboko zakorzenione w podświadomości, mogą prowadzić przede wszystkim do nadwagi, otyłości, a także kompulsywnego jedzenia, czyli między innymi zajadania emocji. Warto zaznaczyć, że złe nawyki żywieniowe zazwyczaj przechodzą z pokolenia na pokolenie, kiedy to rodzice powielają schematy swoich rodziców, a następnie ich dzieci przenoszą je na swoje dzieci… i tak do chwili, kiedy w pewnym momencie, już jako dorosły człowiek, ktoś zechce zwiększyć swoją świadomość żywieniową i zmienić swoje podejście do jedzenia.

Na pewno wiele z Was usłyszało nie raz i nie dwa, że nie odejdzie od stołu dopóki nie skończy posiłku, czekolada była formą nagrody za dobre zachowanie, a na „fast food’a” również trzeba było zasłużyć.

Odmawianie jedzenia mogło być także formą kary – nie zjadłeś obiadu? Nie dostaniesz deseru, dostałaś 3 ze sprawdzianu? Nie pójdziemy w ten weekend na pizze.

Takich przykładów można wymieniać bez końca. Rodzice, często nieświadomie, doprowadzili do momentu, gdzie jedzenie sprowadzone jest do rangi nagrody i kary, kiedy jedzeniem kierują emocje, a stąd jest już naprawdę blisko do poważnych zaburzeń odżywiania.

Takie schematy powielane są również w wielu filmach i serialach, gdzie przykładowo najlepszym lekarstwem na smutki lub złamane serce, jest wiadro lodów, ciastka i czekolada.

Dietetyka i zdrowa dieta to dziedzina nauki, która zmienia się naprawdę dynamicznie. To, co było aktualne 10 czy 15 lat temu, dzisiaj może wyglądać już zupełnie inaczej.

Badania przeprowadzane na wielu płaszczyznach, także w medycynie, pokazują, że warto być na bieżąco i raz na jakiś czas aktualizować stan swojej wiedzy. Śmiem twierdzić, że w większości domów zdanie „zjedz chociaż kotlecika, a zostaw surówkę i ziemniaczki” pada codziennie wiele razy, a według piramidy zdrowego żywienia to właśnie warzywa i owoce powinny być podstawą diety, następnie produktu zbożowe, takie jak kasze czy pełnoziarniste pieczywo, a mięso znajduje się na przedostatnim miejscu.

Zostając przy piramidzie zdrowego żywienia – podstawą zdrowia i dobrego samopoczucia powinien być ruch i regularna aktywność fizyczna. Odpowiedzmy sobie sami, czy te wytyczne są respektowane?

Głównym grzechem rodziców, moim zdaniem, jest niedostateczna wiedza w zakresie zdrowego żywienia i przede wszystkim nieczytanie składów produktów, które są elementem codziennej diety dzieci.

Często wydaje się, że jeśli jakiś produkt jest sprzedawany w sklepie, a do tego jest kierowany do dzieci, musi być przecież bezpieczny. Woda smakowa również wydaje się wodą, jednak czytając tabelę wartości odżywczych można się przekonać, że jest to woda wymieszana z cukrem.

Aby zbudować dobre nawyki żywieniowe i zdrowe podejście do jedzenia u dzieci, trzeba dać im przede wszystkim dobry przykład.

Jeśli rodzic popija jedzenie gazowanymi napojami, podjada chipsy i czekoladę, w tym samym czasie karmiąc dziecko wodą i marchewką i zabraniając mu jedzenia tego co wszyscy, tworzy obraz znany chyba większości – zdrowe jedzenie jest niesmaczne, a przyjemność z jedzenia można czerpać jedynie spożywając produkty „niedozwolone”.

Oprócz tego nie należy łączyć jedzenia z emocjami. Pozwalanie lub zabranianie słodyczy czy fast food’ów nie powinno być ani karą ani nagrodą. Wspólne posiłki powinny przebiegać w pozytywnej i spokojnej atmosferze, a potrzeby dziecka muszą być respektowane.

Pozwólmy dzieciom zdecydować, czy są głodne czy nie, nie namawiajmy ich i nie każmy im na siłę kończyć posiłku, kiedy są już najedzone. Warto też zdać sobie sprawę, że dziecko jest człowiekiem. Człowiekiem, który może czasem mieć gorszy dzień i słabszy apetyt, a także różne preferencje smakowe.

Nie zawsze to co trafia w nasze kubki smakowe przypadnie do gustu także dzieciom. Działa to też w drugą stronę – nie wychodźmy z założenia, że jeśli my czegoś nie lubimy nasze dziecko również tego nie polubi.

Kolejnym pomysłem na budowanie dobrych nawyków żywieniowych i zdrowej relacji z jedzeniem, jest wspólne gotowanie z dziećmi, podczas którego możemy zachęcić je do próbowania nowych smaków. Poza tym wspólnie przygotowany posiłek zawsze smakuje o wiele lepiej.

Podstawą jednak są zawsze rodzice i dopóki rodzic nie zbuduje swojej relacji z jedzeniem, nie będzie potrafił nauczyć tego swojego dziecka. Nie bez powodu mówi się, że ryba psuje się od głowy. Dlatego budując dobre nawyki żywieniowe u swoich dzieci, zacząć należy od siebie.

W diecie, jak i w każdej dziedzinie życia, najważniejszy jest umiar. Wszystkie skrajności, zarówno nie dbanie o dietę, jak i przesadne dbanie i wykluczanie z niej wszystkich produktów zawierających cukier, nie są zdrowe ani dla brzucha, ani dla głowy.

Domowa, wspólnie przygotowana pizza, czy ciasto (a warto zaznaczyć, że coraz bardziej popularne stają się zdrowsze wersje ciast, np. pyszne i wilgotne Brownie z fasoli) jeszcze nikomu nie zaszkodziło. Zdrowa dieta musi być dobrze zbilansowana, a nasz organizm i organizm dziecka potrzebuje i białka, i węglowodanów i tłuszczy.